De Tas – Een anekdote

De Tas – Een anekdote

Peter en Claudia hadden besloten elkaar een tijdje niet te zien. Claudia had tijd nodig om na te denken of ze zich op zo’n jonge leeftijd wilde binden. Deze tijd had haar goed gedaan. Ze hadden afgesproken om binnenkort te praten om te kijken of ze weer verder wilden met elkaar. Zover is het nooit gekomen. Op weg naar huis, na een avond bijeenkomst van zijn werk, is Peter verongelukt. Claudia was helemaal van de kaart. Waarom moest dit zo zijn? Ze had geen tijd gehad om te zeggen dat ze met hem verder wilde en dat ze van hem houdt.

Van zijn ouders krijgt ze acht maanden later zijn tas, die door de politie was vrijgegeven. Met z’n drieën pakken ze de tas uit. Natuurlijk heel benieuwd wat erin zit. Het waren boeken van zijn werk en twee deodorants. Met de deodorants is ze heel blij, de geur herinnert haar eraan hoe hij rook. Ook zat er nog een kinderei in, waar ze vreselijk om moesten lachen. Het maakte geluid en er bleek mosterdzaad in te zitten. Tot op de dag van vandaag, is het voor haar een mysterie waarom hij mosterdzaad in het ei heeft gedaan. Ze kan het hem niet vragen.

Onderweg naar huis is ze verbaasd dat er zo gelachen kan worden ondanks het verdriet. Eenmaal alleen thuis zet ze de tas in de kamer neer en meteen overvalt haar weer de intensiteit van het verlies.

Namen zijn gefingeerd.

Art Zuid – Je gevangen voelen in je rouw

Art Zuid – Je gevangen voelen in je rouw

Wilhelm Mundt – Trashstone 531

Deze sculptuur doet mij daaraan denken. Op Facebook deelde ik dat ik hier iets over wilde schrijven. Ik vroeg aan de lezers wat deze sculptuur bij hun oproept. De reacties waren heel verschillend: ‘Gevangen in je eigen gedachten kun je heel erg vastzitten’. ‘Een bepaalde schoonheid, maar wel gevangen’. ‘Gekooid ‘groen’.

Alle drie geven ze wel iets weer van wat ik bij dit kunstwerk voel. Als je in de rouw bent, kun je zo in beslag genomen worden door je gedachten en gevoelens dat je niets meer merkt van de wereld om je heen.

De wereld staat voor jou een tijdje stil, terwijl andere mensen gewoon doorgaan met het leven. Iedereen schijnt op weg te zijn naar iets. Sommige lopen rustig en andere met een enorme haast.
Ook rouwen is op op weg zijn, je weet alleen niet hoe dat eruit gaat zien in de toekomst. Het lijkt meer op het leven van dag tot dag.

Een vriendin van mij, die haar vader had verloren, richtte haar boosheid op de bomen, want die kregen nieuwe blaadjes en gingen door met leven, terwijl zij opgesloten zat in haar verdriet.

Een verlies verandert je kijk op het leven. Er is een einde gekomen aan wat er was en het zal nooit meer hetzelfde zijn. Je leven lijkt minder kleur te hebben en schijnt zelfs zijn glans te verliezen.

Het is niet zo vreemd dat je het na een ingrijpend verlies ‘even’ niet meer weet. Gevoelens, emoties en gedachten in deze intensiteit, die je tot nu toe misschien nog niet hebt ervaren, wisselen elkaar in hoog tempo af. En toch, zijn het hele normale reacties na een ingrijpende gebeurtenis.

Gelukkig zijn wij mensen veerkrachtig, maar soms is het fijn hulp te hebben om het leven weer op te pakken.

Het nieuwe jaar

Het nieuwe jaar

Weer is er een jaar voorbij waarin ik deel was van het rouwproces van velen. Steeds weer werd ik geraakt door wat mensen met mij deelden en ben ik blij dat ik met mijn ervaring op het gebied van rouw ondersteuning kon bieden.

Het nieuwe jaar wordt voor veel mensen ervaren als een nieuw begin.
Na de winterzonnewende beginnen de dagen weer te lengen en begint het al iets langer licht te worden. Er begint een nieuw jaar en wat de omstandigheden ook zijn, ik wens dat er talrijke lichtpuntjes zullen zijn.

Julie Parker heeft hier een mooi gedicht over geschreven.

And as we end this year
We pause and shed a tear
For all we have lost

For those we hold dear
No longer here
For those far apart
Always in our heart
For those who are near
Living in fear

Behold the light
As it shines bright
Even in the darkest hour
Love, our healing power
Will see us through
As the energies shift
As we begin anew

Roeien met twee riemen

Roeien met twee riemen

Je vraagt je misschien af: ‘Wat heeft deze foto met rouw te maken!’

Dit is een foto van een hoekhuis in Amsterdam waar ik regelmatig langs fiets.

Wanneer iemand met verlies te maken krijgt, kom je in een golfbeweging terecht van
omgaan met het verlies en bezig zijn met het herstel, oftewel de metafoor: ’Rouwen is roeien met twee riemen’. Dit wordt het duale procesmodel van Stroebe en Schut genoemd.

Het vergt veel energie en kracht om het bootje drijvende en in evenwicht te houden en om voorruit te komen. Soms draai je rondjes afhankelijk van welke kant meer aandacht vraagt. De twee roeispanen vertegenwoordigen elk een kant van het rouwproces.

Als iemand voornamelijk aan de verlieskant blijft dan loop je het risico te blijven hangen, maar als iemand voornamelijk aan de herstelkant is, dan is er het gevaar dat het verlies wordt verdrongen. Hoe dan ook, het blijft een golfbeweging die belangrijk is om te rouwen. Als rouw niet wordt doorleefd en naar de achtergrond wordt verdrongen, kan deze later door een ingrijpende gebeurtenis alsnog tevoorschijn komen.

Uiteraard geldt dit voor alle vormen van verlies en veranderingen, zoals o.a. overlijden, scheiding, ziekte en baan verliezen.

Mocht je in de rouw zijn, dan hoop ik dat deze blog een herkenning voor jou is en inzicht geeft in de manier waarop jij jouw boot bestuurd. Hoe iemand met het rouwbootje vaart verschilt van persoon tot persoon en van moment tot moment. 
Mocht je desalniettemin toch het gevoel hebben dat (je bootje) strandt, kan je altijd om hulp vragen.

Stilstaan bij het verlies van een dierbare

Stilstaan bij het verlies van een dierbare

Foto: Bloesempark Amsterdamse bos

Verschillende cliënten vertellen dat ze in hun familie en vriendenkring niet of nauwelijks over het verlies van een ouder, partner of kind kunnen praten. De meeste mensen gaan het liever uit de weg. Als ze zelf iemand verloren hebben, begrijpen ze het en praten er gemakkelijker over. Wat zou het fijn zijn als familie en vrienden wat gemakkelijker zouden kunnen praten met iemand die een dierbare heeft verloren. Veel mensen vinden het moeilijk om erover te praten en weten niet wat ze moeten zeggen. Maar als dit uitgesproken wordt, ontstaat er vaak vanzelf een gesprek.

Een collega belde mij weken na het overlijden van Paul en zei dat hij nu pas contact opnam, omdat hij het niet durfde. Dit was voor mij zo ontwapenend en fijn om te horen dat we meteen een lang gesprek hadden.

Kort na het overlijden wordt er nog bij stilgestaan. Het leven van de anderen gaat door, maar dat van de rouwende persoon lijkt stil te staan. Soms kan het verlies na een lange tijd nog sterk aanwezig zijn, vooral op feestdagen, verjaardagen en sterfdagen. Dan is het fijn, als er iemand aandacht voor heeft, bijvoorbeeld door even langs te gaan of te bellen.

Dit gedicht van Stephen Levine uit Meeting at the Edge, Healing into Life and Death, sprak mij aan, omdat het de gevoelens van een verlies weerspiegeld.

This is the great confusion of a lifetime
To lose a child, to lose a parent,
to lose a lover
To break that mirror,
which has so often
reflected your beauty
and made you feel so safe