De functie van huilen bij verlies

De afgelopen week had ik individuele gesprekken voor de lotgenotengroep rouw. Twee vrouwen vertelden dat ze sinds het overlijden van hun man iedere dag huilden. Dit bracht bij mij herinneringen naar boven over hoeveel ik huilde in mijn rouwproces. Over de functie van huilen na verlies, culturele aspecten, wetenschappelijke en psychologische inzichten gaat deze blog.

Huilen mag?
Afhankelijk van de cultuur en het gezin waarin je bent opgegroeid en hoe je ouders met emoties c.q. huilen omgingen; heb je geleerd of huilen getolereerd werd of niet. We zien dat huilen tegenwoordig minder onderdrukt wordt. Dit is een goede ontwikkeling. Hierin kan het ook nog uitmaken of je man of vrouw bent, omdat er vroeger een overtuiging leefde; “mannen huilen niet.”

Niet kunnen huilen
Bij verlies komen er een scala van emoties voorbij, zoals verdriet, boosheid, angst. Als we geleerd hebben onze emoties onder controle te houden, gaan we tranen verdringen.
Het is beter het verlies en de pijn aan te gaan, dan het weg te stoppen. Als je het te lang negeert, kan het zich op andere manieren uiten. In het ergste geval kan het je leven verstoren, door bijvoorbeeld overwerkt te raken of ziek te worden.

Balans vinden
Soms wil je niet met het verlies bezig zijn, omdat dat de pijn en de tranen weer oproept. Afleiding is daarbij een wenselijk en normaal gegeven bij verlies.
Volgens het duale proces model van Stroebe en Schut is het een slingerbeweging tussen het bezig zijn met het verlies en afleidende activiteiten.

Huilen lucht op en kalmeert
De psycholoog Alex Goetz deed onderzoek naar de invloed van huilen op het lichaam. Verdriet veroorzaakt stress die zich opslaat in je lichaam en door te huilen, vermindert je stress level en wordt je kalmer. Het overgrote deel van mensen voelen zich beter na het huilen. Huilen is een ontlading en zorgt voor opluchting.

Communicatie en verbinding
Als je verdriet hebt en huilt laat dit je kwetsbaarheid zien. Familie en vrienden kunnen je dan tot steun zijn. Laten zien hoe je je voelt, zorgt voor een diepere relatie met de mensen om je heen.

Tot slot
Merk je toch dat je vastloopt in je verdriet en je hebt behoeft om hierover van gedachten te wisselen, neem dan gerust contact op voor een vrijblijvend kennismakingsgesprek.

Zichtbaar zijn betekent voor mij echt contact maken en jezelf laten zien met al je gevoelens. Echt contact met jezelf en anderen is essentieel voor de kwaliteit van je leven. Kan je je gevoelens delen als je een dierbare hebt verloren die zo belangrijk in je leven was?

Soms gaat het vanzelf om je gevoelens toe te laten en kan je dit delen met familie en/of vrienden. Soms willen we ons groothouden. Hoe vermoeiend is het om naar de buitenwereld te doen alsof het allemaal wel goed gaat. En denk je soms: “alsjeblieft niet DIE vraag stellen, want dan ga ik huilen en ik wil niet zielig gevonden worden”. Vaak zijn we alleen met ons verdriet, omdat we niet gewend zijn hulp te vragen.

Emoties hebben een belangrijke functie: angst beschermt en maakt klaar wakker, woede verdedigt en geeft kracht, verdriet ontlaadt, zuivert en geeft ruimte. Een emotie is een innerlijke beleving of gevoel die samen gaan met lichamelijke reacties, gezichtsuitdrukkingen en gedrag. Als we onze emoties niet kunnen toelaten of kunnen loslaten, kan dit het gezonde functioneren in de weg staan. Op den duur kunnen deze zich in ons lichaam als klachten manifesteren.

De meeste mensen hebben al vroeg geleerd om emoties te onderdrukken. Hierdoor kan het moeilijker zijn deze toe te laten in een rouwproces. Heb jij bij jou verlies je verdriet kunnen toelaten of heb je misschien hierbij hulp nodig?
Neem dan gerust vrijblijvend contact op of maak een afspraak via mijn website www.palmyrabakker.nl

Gevoelens rond de sterfdag
Elk jaar als de sterfdag van Paul, mijn overleden partner, nadert zijn mijn emoties sterker aanwezig. De weken ervoor ben ik gevoeliger en emotioneler en er is niet veel voor nodig om mijn tranen op te wekken. Zo werd ik diep geraakt, omdat een goede vriendin mij uitnodigde om op de sterfdag aan een meditatie mee te doen. Ik merk dat ik blij ben dat ik zo’n meevoelende vriendin heb. Het raakt mij ook dat een van mijn broers en zus mij speciaal op de sterfdag bellen om te vragen hoe het met mij gaat.

Dit jaar is het elf jaar geleden en bepaalde aspecten beleef ik als de dag van gisteren, zoals de aaneenschakelingen van gebeurtenissen op de betreffende 26 mei en de tijd erna is meer op de achtergrond geraakt. Ik merk dat ik het verlies meer geïntegreerd heb in mijn leven en ik kan weer genieten van het leven.

Boosheid
Tijdens een vijfdaags therapeutisch proces werd er iets in mij wakker gemaakt en heb ik twee uur achter elkaar gehuild om Paul. Ik merkte toen pas hoe boos ik was dat hij mij had verlaten. Hij kon er toch niets aan doen? Ik had de boosheid gewoon weggestopt. Nu voel ik mij stukken lichter en vrijer. Ik ben een ballast kwijt geraakt en in mij heeft een verandering plaatsgevonden.

Golven van verdriet
Ik vergelijk verdriet met golven. In het begin kwamen ze kort achter elkaar en ik werd erdoor overrompeld en overspoeld. Ik wist me letterlijk geen raad met mijn emoties en het verdriet kon heel intens zijn. In de loop van de tijd, werden de golven van verdriet minder heftig. Ik kwam na een tijdje in rustiger vaarwater. Rond verjaardagen, feestdagen en/of sterfdagen kan ik soms  overvallen worden door een golf van verdriet. Op deze dagen sta ik weer stil bij de herinneringen en kan mijn verdriet sterker aanwezig zijn.

Mijn zingeving
Mijn betekenis en zingeving van het overlijden van Paul is, dat ik een opleiding tot rouw en verlies begeleider ben gaan doen.

“Het leven wordt achterwaarts begrepen en voorwaarts geleefd”, zoals de Deense filosoof Søren Kierkegaard zei.
Het leven is veel te mooi om niet geleefd te worden en ik begeleid je graag om ‘weer’ een stukje levenslust terug te vinden.

Hoe ervaar jij het en hoe ga jij om met de dood? Kan je er een betekenis aan geven en heb je zingeving gevonden?

met dank aan Hush Naidoo voor de foto.

Terugblik
Deze week is het 3 jaar geleden dat mijn moeder is overleden. Ik kijk met dankbaarheid terug op het afscheid met de 5 kinderen rond haar bed. Acht dagen lang hebben we om beurt gewaakt en waren dicht bij haar. Bij de uitvaart was bijna de hele familie aanwezig, inclusief neven en nichten, vrienden en bekenden. Wat een contrast met afscheid nemen in deze tijd, waarbij je de uitvaart in sommige gevallen op FB kan volgen of staande langs de weg.

Huidige situatie
Het is schrijnend dat je je dierbare niet in een tehuis mag bezoeken. Afstand houden terwijl je juist dichtbij wil zijn. Door de maatregelen van het kabinet, is het afscheid nemen zeer ingewikkeld geworden. Geen arm om je dierbare kunnen slaan, dat kan hard en pijnlijk zijn en kan onder andere onmacht, verdriet en boosheid oproepen.

Afscheid
Onze wereld is in een paar weken tijd drastisch veranderd. Als iemand terminaal wordt, mag je als directe familie er wel bij zijn, maar dan wel in beschermend pak met handschoenen aan. Het is onvoorstelbaar dat je je vader, moeder, broer, zus, oma of opa in de laatste fase van hun leven met handschoenen vast moet houden? Ook begrafenissen en crematies gingen van 100 naar 30 genodigden en een dikke boete als je je niet aan de regels houdt.

Troost
Ondanks het feit dat er in kleine kring afscheid genomen wordt, wordt er door de nabestaanden toch veel warmte gevoeld, doordat mensen met je meeleven door middel van bloemen, kaartjes en/of verhalen met herinneringen. Uit gedeelde ervaringen door nabestaanden wordt dit als troost ervaren en kijken ze uit naar het moment waarop ze met elkaar kunnen herdenken.

Contact
Ik wens iedereen sterkte in dit proces. Als je behoeft hebt om over jouw ervaring met afscheid te praten, neem dan gerust contact op.